Frenk Üzümü
(Ribes nigrum)

Frenküzümü (Ribes nigrum L.) (sin. "Ribesium nigrum [L.] Medik."), karagat ve kuşüzümü adlarıyla da bilinir. Bektaşiüzümügiller (Grossulariacaea) familyasına dâhil, yaklaşık 1-2 metre boylanan, kışın yapraklarını döken, dikensiz, çok yıllık çalımsı bitkidir.

Hanımeli

(Lonicera sp.)
Hanımeli (Lonicera sp.), hanımeligiller (Caprifoliaceae) familyasından, çalı veya 8-10 m boylanan sarmaşık formunda, herdem yeşil ya da kışı sert geçen yerlerde yaprağını döken odunsu bitkidir. Doğal olarak orman içlerinde, su kenarlarında yetişir. Kuzey Yarıküre'nin Amerika, Afrika, Avrupa, Asya'daki bazı bölgelerinde yayılan, yaklaşık 180 hanımeli türü bulunur. Türler arasında bazı değişiklikler görülse de cinsin morfolojik ve botanik özellikleri genelde benzerlik gösterir.

Tırmanıcı türler, destek ve büyüme amacıyla sarmal gövdeleri ve dalları kullanır. Çoğunlukla birden fazla gövde yapar ve gövde çapı, en çok 10 cm olur. Gövde, gri-kahverengi tonlarda, dikine soyulan kabukludur. Dalları, saat yönünde kıvrılarak büyür.

Yaprakları, karşılıklı dizilişte, basit, oval-eliptik şekilde, kenarları tam veya birkaç dişli-çentikli, uçları sivri ve küttür. Kulakçık bulunmaz veya körleşmiştir. Kısa saplı veya sapsız olabilir. Üst yüzü koyu yeşil, alt yüzü soluk yeşil renklidir.

Çiçekleri, dik gövdelilerde, yaprakların koltuklarında saplı halde çift olarak bulunur. Sarılıcı gövdelilerde, uçlarda çevreli ya da başçık görünümünde, çoğunlukla altı çiçeklidir. Taç yapraklar, yarıya kadar yarılmış halde, dar uzun boru veya huni şeklinde, iki dudaklıdır. Dudakların biri yukarıya kıvrık ve dört dişli iken, diğeri aşağıya kıvrık ve tek dişlidir. Eşit uzunlukta beş erkek organı (stamen) ve iki-üç alt durumlu dişi organı (ovaryum) bulunur. Türüne göre beyaz, sarı, pembe, kırmızı gibi çeşitli renklerde çiçeklenir.

Meyveleri, basit veya bileşik tipte; genellikle kırmızı, turuncu, siyah renklidir.

Hanımelinin yaygın bahçe bitkisi olmasının nedenlerinden biri de hoş kokulu çiçeklere sahip olmasıdır. Cazip çiçekleri ile başta kelebekler olmak üzere tozayıcıların ilgisini çeker. Tohumlarının dağılmasına yardımcı olan arılar, kelebekler, sinek kuşları gibi tozayıcılara nektar sağlayarak ekolojide etkin rol üstlenir. Ancak, çok hızlı büyüyen ve yerel türleri baskılayan "Lonicera japonica Thunb." gibi türler, ekosistemi bozarak istilacı hale gelebilir.

NGBB Bitki Araştırma Çalışmaları
Doğu Karadeniz Bölgesi

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi'nde, Ardışık Bitkilendirme Alanları'ndaki bitkisel içeriğin, doğal türlerle zenginleştirilmesi amacıyla planlanan arazi çalışması, Doğu Karadeniz bölgesinde, 18-24 Haziran'da yapıldı. Çalışmaya NGBB’den Prof. Dr. Adil Güner, Salih Sercan Kanoğlu, Aşkın Öykü Çimen, Belgin Kanoğlu, Deniz Asal, Nihan Sevinç Muşdal ve ardışık bitkilendirme tekniğinin ikinci nesil geliştiricisi Great Dixter Bahçesi’nden Barbaros Fergus Garrett katıldı.

Arazi çalışmasının öngörülen alt hedefleri şöyle planlandı; NGBB’de örneklemek için doğal çiçek yastıklarının tespiti, bu yastıklarda yer alan türlerin belirlenmesi, fotoğraflanması, mümkün olan bitkilerden canlı örnekler ve kesin tür tayininin yapılabilmesi için herbaryum örnekleri alınması.

"Ardışık Bitkilendirme Tekniği", bir alanın yılın büyük bölümünde ardı ardına çiçeklenen, yapraklanan, renk değiştiren bitkilerle ilgi çekici kalmasını sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Bu yöntem bir bakıma, doğanın kopyasının insan eliyle yaratılmasıdır.

Uygulamada, yaprak döken-dökmeyen ağaçlar ve çalılar, uzun ve kısa dönem çiçekli bitkiler, çiçekleri güzel olmasa da yapraklarıyla farklılık yaratan bitkiler, soğanlı bitkiler, bir yıllık bitkiler, iki yıllık bitkiler, sarmaşıklar gibi farklı bitki gruplarından örnekler kullanılmaktadır. Önemli olan, bu farklı gruplara mensup bitkilerin, birbiriyle etkileşim ve uyum özellikleri gözetilerek düzenlenmesidir.

11. Doğa Şenliği

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi'nde gelenekselleşmiş Doğa Şenliği'nin onbirincisi yapıldı. Doğanın sunduğu zenginlikleri kutlamak ve doğa koruma bilincini artırmak amacıyla düzenlenen şenlik, dört gün sürdü. 16-17-18-19 Mayıs tarihlerinde yapılan ve toplam 5942 ziyaretçinin katıldığı şenlik kapsamında, çeşitli etkinlikler gerçekleştirildi. NGBB'nin oluşturduğu atölyelerin yanısıra, farklı kurum ve kuruluşların da organizasyonuyla otuz farklı atölye yer aldı.

NGBB Bahçıvan Çocuklar Projesi
18. Hasat Şenliği

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi'nde, 2006 yılından itibaren devam eden Bahçıvan Çocuklar Projesi'nin, bu yıl onaltıncı dönemi gerçekleştirildi. Proje kapsamında, 2022-2023 eğitim öğretim döneminde, Özel Başarı Koleji'nden 14 öğrenci ve Kadıköy Ahmet Sani Gezici İmam Hatip Ortaokulu'ndan 15 öğrenci katıldı. Toplam otuziki hafta boyunca, özenle sürdürülen etkinlik sonunda, 29 yeni "Bahçıvan Çocuk" mezun etmenin onuru ve sevincini yaşıyoruz.

Bu süreç boyunca birer bahçıvan olarak, ekim-dikim çalışmalarının yanı sıra toprak, kompost, sulama teknikleri, su hasadı, bitkilerin bölümleri ve hayat döngüleri, biyoçeşitlilik, bitki yararlıları ve zararlıları, geri dönüşüm gibi konulara da değinerek çevre bilinci ve sürdürülebilirlik gibi kavramlarla da iç içe olduk. Giderek betonlaşan ve yeşilden mahrum kalan çocukların, bu proje sayesinde yeşile bir adım daha yaklaşması, öğrendiklerinin sürdürülebilir olması, bu bilgi ve deneyimlerini kendi sosyal çevrelerine aktarması, projenin başarı hanesine yazılan önemli gelişmeler oldu.

Açık Havada Çocuklarla Yaz Etkinlikleri

Gökyüzü, yaz mevsiminin perdesini açarken, altın renkli güneş, gülümseyen yüzünü dalgalar gibi yayarak dünyayı ısıtır. Yeryüzü, sonsuz yeşillikle doğayı kucaklarken, binbir çiçek mevsim şarkısını seslendirir. Güneşin sevgiyle okşadığı sıcacık kumsal, denizle buluştuğu kıyıda hırçın bir dansa kalkar. Serin suların kahkahası, çocukların mutluluğunda yankılanırken, uçuşan kelebekler renk cümbüşündeki neşeli şölene katılır. Yaz mevsimi, her nefeste doğanın kalbinden süzülen bir şarkıdır; ışık, renk ve sevgiyle dans eder, ruhlara baharın dokunuşunu taşır. Yaz, çocuklar için heyecan verici bir zaman dilimidir. Bu dönem, çocukların özgürlüğü, keşifleri, sosyal etkileşimleri, yaratıcılıkları ve dinlenmeleri için önemli fırsatlar sunar.

Fen Bilgisini Doğa İle Buluşturan Proje
Doğa Bilginleri

Eğitim sürecinde öğrencilerin fen bilimlerine karşı ilgi duyması ve fen bilgisi konularını gerçek yaşamla ilişkilendirmesi büyük önem taşır. Bu nedenle, öğrencilerin fen bilgisine ilgisinin artırılması amacıyla çeşitli uygulamalar, deneyler, okul dışı etkinlikler gibi etkileşimli yöntemlerin kullanılması yararlı olur.

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’nde 2019 yılında başlatılan Doğa Bilginleri Projesi, tam da bu amaca yönelik olarak geliştirilmiştir. Proje kapsamında, yaratıcı drama yöntemi kullanılarak, öğrencilerin doğada karşılaştıkları durumlar ve olayların, okulda öğrendikleri bilgilerle geliştirilmesi amaçlanır.

Proje, ilk defa fen dersleri ile karşılaşan öğrencilerin, fen konularını günlük yaşam ile ilişkilendirip pekiştirmelerini sağlamak amacıyla üçüncü sınıflara yönelik olarak gerçekleştirilmektedir.

Doğa Bilginleri Projesi, 2022-2023 eğitim yılında Suzan Ahmet Yalkın İlkokulu'ndan katılan 14 öğrenci ile gerçekleştirildi. 26 Mayıs Cuma günü, velilerin katılımıyla öğrencilere katılım belgeleri verilerek onaltı haftalık Doğa Bilginleri Projesi sonlandırıldı.

Proje sürecinin sonunda sınıf öğretmeni Arzu Saç'ın girişimiyle, öğrenciler ve ebeveynlerin görüşleri alınarak sürecin irdelenmesine yönelik değerlendirme yapılmıştır.

NGBB Haber
Yaz Bahçem 2023

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi'nde eğitimler, yıl boyunca aralıksız devam etmektedir. Eğitim öğretim yılı boyunca genellikle okul gruplarına eğitim verilirken, yaz aylarında genelde bireysel katılımcılar için etkinlikler-projeler planlanmakta ve uygulanmaktadır.

Öğrencilerin doğa ile bağlarını güçlendirmek ve yaz tatilini verimli şekilde değerlendirmelerini sağlamak amacıyla planlanan projelerden biri de Yaz Bahçem Projesi’dir. Proje kapsamında öğrenciler, yaz sebzelerini yetiştirip hasat ederken, bitkiler dünyasını tanımaları için de çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmektedir.

NGBB Haber
Doğaya İlk Adım

Doğduğumuz andan itibaren içinde bulunduğumuz çevreye uyum sürecimiz başlar. Önce içinde bulunduğumuz ev olan çevre, zamanla yaşadığımız en büyük ekosistem olan dünyayı tanımaya ve onu anlamlandırmaya kadar genişler. Çocukların iklim ve çevre problemleriyle yüzleşip bunlara nasıl çözüm bulunabileceği konusu, giderek betonlaşan ve yeşil alana ulaşım imkânının zorlaştığı koşullarda daha da önem kazanmaktadır.

NGBB Haber
Dönüşümün Yolculuğu Projesi

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi'nde, 2004 yılından itibaren doğa eğitimleri tecrübesiyle gerçekleştirilen atölyeler ve projeler, çocukların doğa sevgisi ve bilincini geliştirirken aynı zamanda öğrenme ve keşif yeteneklerini de desteklemektedir. Botanik bahçesindeki bitki çeşitliliği ve ekosistemler hakkında edindikleri bilgiler, çocukların doğayı daha derinden anlamasını ve koruma bilinci geliştirmesini sağlar. Bu sayede çocuklar, doğa ile sürdürülebilir ilişki kurmayı ve gelecekte çevre dostu kararlar almayı öğrenir.

NGBB Haber
Gönüllü Eğitmen Eğitimi

Gönüllülük, bireylerin zaman, emek, beceri ve enerjilerini, toplumsal veya insani amaçlar doğrultusunda kendi iradeleriyle, maddi karşılık beklemeksizin paylaştığı eylem biçimidir. Bu eylem karşılıklı etkileşim içerir ve ardında yatan anlam ve önemle, hem yardım alanlar, hem gönüllüler hem de toplumda derin izler bırakır.

Toplumsal yaşamın özgün ve önemli değerlerinden olan gönüllülük, yürekte yeşeren çiçek gibi, karşılıksız sevgi ve yardım etme isteğinin yansımasıdır. Doğanın büyülü dünyası, insanların hayatına anlam ve zenginlik katarken, bu güzellikleri korumanın sorumluluğu da gün geçtikçe artmaktadır.

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi
Eğitim Çalışmaları

Kurulduğu günden bu yana en büyük amacı, halkın bitkiler dünyası hakkında bilinçlendirilmesine katkı sunmak olan Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, gündeme alınan yeni çalışmalarla bu alandaki faaliyetlerini geliştirerek sürdürmektedir. 2023-2024 eğitim döneminde, her yaş grubuna yönelik planlanan yeni atölye ve projelerle insanların doğayla bağının güçlendirilmesi hedefleniyor.

Yeni eğitim dönemiyle birlikte, bitkiler dünyasının çeşitli yönlerini tanımak-araştırmak için heyecanlı bir yolculuğa çıkıyoruz. Doğayı keşfetmek, bitkiler dünyasıyla iç içe olmak isteyen herkes, NGBB'nin eğitim çalışmalarına katılabilir. Unutmayalım ki doğa bizim için hazinedir ve onu keşfetmek-korumak da bize düşüyor...

Bahçeciliğe İlk Adım Kitabı

Güzel bir bahçe yaratmak, doğayla iç içe yaşamak ve kendi el emeğiyle yetiştirdiği ürünlerin tadını çıkarmak herkesin hayali olabilir. Bu hayali gerçekleştirmek isteyen meraklıların aklındaki ilk büyük soru, bahçeciliğe nereden başlayacaklarıdır. Bu konuda, Yeni İnsan Yayınevi'nin Ekoloji Kitaplığı serisinden yayımlanan, "Yükseltilmiş Yatak Bahçeciliği" adlı kitabın yol göstericiliği yardımcı olabilir.

Bahçecilik alanında sınırlı bilgisi olanlar için ideal bir kaynak niteliğindeki bu kitap; Toprak, Bitki Seçimi, Ekim-Dikim Teknikleri, Bitki Bakımı gibi temel konularda gerekli bilgileri adım adım sunarak, bahçe tutkunlarının doğayla bağlarını güçlendirmesine katkı sağlar.