Chelsea Çiçek Fuarı, her yıl Londra'da, dünyanın dört bir yanından ünlü bahçe tasarımcılarının katılımıyla düzenlenir. Adeta görsel bir şenlik havasında düzenlenen fuar; genel amaç ve işlevine uygun etkinliklere ev sahipliği yaparken, özelinde o senenin bahçecilik modasının belirlenmesine yönelik koşullar için de uygun ortam oluşturur. Fuarın düzenleyicisi olan Kraliyet Bahçecilik Derneği (RHS - Royal Horticultural Society), Birleşik Krallık merkez olmak üzere, 1804 yılında Londra’da kurulmuştur. Bahçecilik bilimi, sanatı ve pratiğinin geliştirilmesi, teşvik edilmesi amacıyla kurulan dernek, ilk çiçek fuarını 1820 yılında gerçekleştirmiştir. Bahçe ve bahçecilikle ilgili her çeşit ürün üreten birey ve firmalar ile bu alandaki meraklıların bir araya getirildiği çiçek fuarı, sadece dünya savaşları sebebiyle kesintiye uğramış; onun dışında her yıl aralıksız düzenlenmiştir. Dünyayı sarsan ve herkesin evine kapandığı son pandemi felâketinde bile, ziyaretçi sayısı azaltılıp, çevrimiçi izleme gibi çözümler üretilerek faaliyetini sürdürebilmiştir.

Chelsea Çiçek Fuarı, "Büyük Bahar Fuarı" olarak anılır. Etkinlik, ilk olarak Kensington’daki RHS Bahçesi'nde gerçekleştirilmiş; günümüzdeki yeri olan ve Londra’da bulunan, Chelsea Kraliyet Hastanesi alanına ise 1913 yılında taşınmıştır.
Her yıl giderek artan katılımcı sayısı ve konu zenginliğiyle, daha yoğun ilgiye sahne olan fuar; aslında çeşitli krizlerle boğuşan dünyada, sürdürülebilir bahçecilik konusunda bir merkez konumundadır. Bahçe ve bahçecilik alanındaki değerlerin korunması, geliştirilmesi, sürdürülebilmesi amacına yönelik strateji ve çözümler üretmek; alandaki bireylerin, kurumların, ürünlerin bir araya gelerek buluşması ve geleceğe yönelik yaratıcı fikirlerin değerlendirilmesine uygun ortamı oluşturmak, ana hedeflerdir.

2024 yılında, 21-25 Mayıs tarihlerinde, beş gün boyunca düzenlenen fuarın ilk iki günü, sadece RHS üyelerine açık olarak yapılmaktadır. Fuar, sınırlı sayıda bilet satılması sebebiyle her yıl, beş günde toplam 157.000 kişi tarafından ziyaret edilmekte; aynı zamanda, BBC televizyonu tarafından canlı olarak izleyicilere sunulmaktadır.

Fuar alanında bir yandan yenilikçi bahçe tasarımlarına ilişkin sergiler, atölyeler, seminerler düzenlenmekte; aynı zamanda bahçe ile ilgili her türlü malzeme ve ekipmanın, çok çeşitli ürünlerin ve bitkilerin satıldığı stantlar da yer almaktadır. Bu yıl fuarda; 'Balkon Bahçeleri', 'Saksı Bahçeleri', 'Özellikli Bahçeler', 'Kutsal Bahçeler', 'Şov Bahçeleri' başlıkları altında 36 tasarımcı yer aldı. Bahçe ve bitkilerle ilgili fidanlık, bahçe aletleri, kıyafet, mücevher, çiçekçilik gibi farklı alanlarda faaliyet gösteren 362 katılımcı da beş gün boyunca ziyaretçilerle buluştu.

Fuara katılan tüm firmalar, fuar ziyarete açılmadan bir gün önce, RHS Jürisi tarafından değerlendirilmekte; konu ve faaliyet alanına göre çeşitli kategorilerde altın, gümüş, bronz madalya ile ödüllendirilmektedir. Fuarda ayrıca, en iyi bitki ve en iyi sürdürülebilir bahçecilik ürünü ödülleri de verilmektedir. Bu fuarda ödül almak, kuşkusuz dünya çapında önemli bir prestij unsurudur.

Chelsea Çiçek Fuarı’nda, 2024 yılında altın madalya ödülünün verildiği bahçeler aşağıda sıralanmıştır.
En İyi Şov Bahçesi Ödülü Ula Maria tarafından tasarlanan, "Orman Banyosu Bahçesi"
En İyi Yapı Ödülü "Yoreland Design" tarafından yapılan, "Terrence Higgins Güven Köprüsü'nden 2030 Bahçesi'ne"
En İyi Kutsal Bahçe Ödülü Helen Olney tarafından tasarlanan, "Ortaklık Ruhu Bahçesi"
En İyi Kutsal Bahçe Yapı Ödülü Gadd Kardeşler Ağaç ve Yapı tarafından kurulan, "Boodles Bahçesi"
En İyi Balkon ve Saksı Bahçesi Ödülü Tom Bannister tarafından tasarlanan, "Ekoterapi Bahçesi"
En İyi Genel Bitkiler Ödülü Dan Bristow tarafından tasarlanan, "Galler Bahçesi"

Chelsea Çiçek Fuarı’nda, 2024 yılında altın madalya ödülünün verildiği bahçeler aşağıda sıralanmıştır.
En İyi Şov Bahçesi Ödülü Ula Maria tarafından tasarlanan, "Orman Banyosu Bahçesi"
En İyi Yapı Ödülü "Yoreland Design" tarafından yapılan, "Terrence Higgins Güven Köprüsü'nden 2030 Bahçesi'ne"
En İyi Kutsal Bahçe Ödülü Helen Olney tarafından tasarlanan, "Ortaklık Ruhu Bahçesi"
En İyi Kutsal Bahçe Yapı Ödülü Gadd Kardeşler Ağaç ve Yapı tarafından kurulan, "Boodles Bahçesi"
En İyi Balkon ve Saksı Bahçesi Ödülü Tom Bannister tarafından tasarlanan, "Ekoterapi Bahçesi"
En İyi Genel Bitkiler Ödülü Dan Bristow tarafından tasarlanan, "Galler Bahçesi"

Fuarda ödüle layık görülenlerle ilgili ayrıntılı bilgi; adresinde, "şovlar" bölümünden edinilebilir.
Chelsea Çiçek Fuarı'nın önemi ve neden gezilmesi gerektiğinin anlaşılması amacıyla hazırlanan aşağıdaki açıklama notları, konunun daha iyi değerlendirilmesi için yardımcı olacaktır. Ancak bu notlar, 2024 yılına ilişkin izlenim ve gözlemleri içermektedir. Fuarın her yıl yapıldığı ve her yıl da yeni fikirlerin, yeni gelişmelerin ortaya çıktığı unutulmamalıdır.

Tasarımda Yeni Yaklaşım
Genelde uygulanmış ve ödül almış bahçe tasarımlarında gözlenen en önemli sonuçlardan biri, tasarımın sadece bitkilerle yapılmadığıdır. Günümüzde tasarımı desteklemek ve boyutlandırmak amacıyla, doğaya-çevreye uyumlu mimari eleman, heykel gibi çeşitli malzemenin kullanımı, yaygın uygulanıyor. Bahçe tasarımında, bu unsurların uyumlu şekilde birarada ve birbirinin tamamlayıcısı olarak düşünülmesi gerektiği şeklindeki yeni yaklaşım, giderek önem kazanmaktadır.

Çim Alan Yerine Çayırlık Alan
Susuzluk, günümüzde yaşadığımız ve gelecekte, önemi daha da artacak sorunlarımız arasında yer alır. Susuzluk problemi karşısında, tasarımcıların çim alan yerine çayır alanlara yönlendirilmesi önemlidir. Bu nedenle fuarda, rulo çim yerine rulo çayır satılan stantlar dikkat çekmektedir.

Doğal Bahçeler
Fuarda yer alan tasarımların hemen hepsi, doğal bahçe anlayışının etkisi altındadır. Bu yaklaşım, bitkilendirmede doğal türlere yönelme, simetriden kaçınma, olabildiğince doğal dokunuşlu uygulamalar şeklinde yansıtılmıştır. Katmanlı bitkilendirme yöntemi de yaygın uygulanmaktadır.

Ekosistem Vurgusu
Alanda, özellikle arıları çeken bahçe tasarımının yer alması dikkat çekicidir. Böylece, ekosistemin sürdürülebilirliği açısından, sadece floranın değil fauanın da önemli olduğu vurgulanmaktadır.

Çitlerde Monotonluktan Çıkış Her zaman aynı bitki gruplarının tek sıra halinde düzenlendiği çit tasarımı yerine, karışık çit bitkileriyle yapılan ilginç örneklere yer verilmiştir. Uygulama, özellikle bahçe tasarımlarında uzun zamandır görülen, monotip bitkilendirme yöntemine alternatif yaklaşım olarak önem kazanır.


Salih Sercan Kanoğlu
NGBB Müdür Yardımcısı


Nihan Sevinç Muşdal
NGBB Peyzaj Yüksek Mimarı