Yükleniyor

NEZAHAT GÖKYİĞİT BOTANİK BAHÇESİ
Gönüllülük Sistemi

Doğanın-çevrenin korunması, bitkiler dünyasının tanıtımı gibi amaçlar doğrultusunda faaliyet gösteren botanik bahçelerinde, doğrudan amaca yönelik aktif hizmet sağlayan kaynaklardan birini de gönüllülük oluşturur. Bitkiler dünyasının araştırılması, tanıtılması, korunması konularında sürdürülen çeşitli faaliyetlere, gönüllülerin katılımı ve desteği, bitki biliminin tanınması ve benimsenmesinde önemli katkı sağlar. Gönüllük, herşeyden önce, geniş ve nitelikli insan kaynağıdır. Bu kaynağın sahip olduğu bilgi ve becerilerin, topluma daha iyi hizmet verebilmek amacıyla, imkânlar dâhilinde paylaşımıdır. Toplumsal hayata ve değişim-dönüşüm-varoluş sürecine katılım sağlar; bireysel huzur ve mutluluk ortamı oluşturur. Aynı zamanda, katılımcıların sosyal çevre ilişkisini düzenler; fikir ve emek gücü ile kariyer ve kişisel gelişimini destekler. NGBB'de gönüllülerin varlığına ilişkin başlıca sebepler şöyle sıralanabilir: Çalışmalara destek olmak, katılımcılığı özendirmek, motivasyonu yükseltmek, farklılık oluşturmak, kamuoyu desteği sağlamak, bahçıvanlık mesleğini tanıtmak ve yaymak, bahçenin başarısını ve tanınırlığını artırmak.

NGBB'nin Gönüllülük Vizyonu

Çevre, doğa koruma ve bitki dünyasının tanıtımı amacına yönelik aktif hizmet sağlayan kaynaklar arasında önemli konumda yer alan gönüllüler; NGBB'de kurum çalışanlarıyla bir arada tamamlayıcı ve değer katıcı elemanlar olarak kabul edilir. Bu bağlamda, gönüllülerin sisteme uyumu, teşviki ve faaliyetlere katılımı önemlidir. Gönüllülük sisteminin uygulamadaki başarısı; yönetim ve çalışanlar ile gönüllüler arasında, etkin koordinasyon, sağlıklı iletişim, güçlü destek ağının kurulmasıyla sağlanır.

NGBB'de Gönüllülük Süreci

Gönüllü adayı NGBB'ye ulaştığında, bahçede yapılan gönüllü faaliyetleri hakkında bilgi verilir ve her ayın ilk cumartesi günü yapılan 'Bahçe Tanıtım ve Tanışma Toplantısı'na davet edilir.

'Bahçe Tanıtım ve Tanışma Toplantısı'nda, bahçe görevlileri ile gönüllü adayları tanışır; adayların birbiriyle tanışması ve bahçeyi tanıması sağlanır. Gönüllülük faaliyetinin, bireylerin okul-eğitim-çalışma hayatındaki yeri ve önemi açıklanır. Ayrıca, bu etkinlikte neler öğrenebilecekleri, işlerin süresi ve zamanlaması, iş bitimi sonrasında yapılacaklar gibi konular hakkında bilgi verilir. Böylece bahçeyi tanıyan ve çalışmalara ilişkin bilgi edinen gönüllüler, aynı zamanda, yapmak istediği işler ve çalışmak istediği bölüm hakkında fikir geliştirerek karar verebilir.

Gönüllüler çalışmaya başladığında, ilk olarak neler yapacakları hakkında bilgi sahibi olur. Örneğin, bahçe bölümünde çalışmak isteyen gönüllü, bahçeye geldiğinde gönüllü koordinatörü tarafından karşılanır. Bahçe bölümü veya Üretim Limonluğu'ndaki sorumluyla ve ekip arkadaşlarıyla tanışır. Yapacağı işlerle ilgili ön bilgilendirme ve mini eğitim aldıktan sonra çalışmaya başlar.

Gönüllülerle Çalışma Esasları

NGBB'de gönüllüler, bahçenin tamamlayıcıları ve değer artırıcıları olarak görülür. Gönüllülerle birlikte etkin ve güçlü bir ekip çalışması yürütmenin, gerçek anlamda değişim ve etki yaratabileceğine inanılır. Bu doğrultuda, aşağıdaki çalışma esasları benimsenmiştir:

  • Gönüllüler arasında din, dil, milliyet, etnik kimlik, yaş, cinsiyet, cinsel yönelim başta olmak üzere hiçbir nedenle ayrım yapılmaz.
  • Gönüllülerin önerileri dinlenip değerlendirilerek ve yapıcı geri bildirimlerle desteklenerek, katılımcılıklarının güçlenmesine çalışılır.
  • Gönüllülerin ilgisinin, motivasyonun canlı tutulması ve gönüllü olmalarıyla ilgili heyecanın paylaşılması önemlidir. Çalışmalarda bu konu teşvik edilir, devamlılığın artmasına gayret edilir.
  • Gönüllülerin çalışma ortamının, öğretici ve geliştirici olduğu kadar, rahat ve eğlenceli olmasına çalışılır.

NGBB'de Gönüllülerin İşleri

Gönüllülerin, NGBB'deki çalışma alanlarında destek ve yardımcı olmak üzere katıldığı başlıca konular şöyle özetlenebilir: Bahçecilik çalışmaları; çocuklara ve yetişkinlere yönelik eğitim çalışmaları; bahçe ve herbaryumda bilimsel etkinlikler; kütüphane ve iletişim faaliyetleri.

Bahçe Gönüllüsünün İşleri

  • Toprak işleme ve toprak bakımı.
  • Tohum ekimi ve bitki-soğan dikimi.
  • Saksı değiştirme, bakım ve temizleme işlemleri.
  • Bitkilerin bakım ve budama işlemleri.
  • Alanlarda sulama yapılması.
  • Bahçede ve koleksiyonlarda, yabani ot ve ölü baş temizliği.
  • Tohum toplama ve temizleme.
  • Bahçe genelinde ve koleksiyonlarda bitki gözlemi.

Eğitim Gönüllüsünün İşleri

  • Eğitim-öğretim çalışmalarına katılım.
  • Hafta içi ve sonunda, yetişkin ve çocuk etkinliklerine katılım.
  • Yardımcı eğitmenlik ve eğitmenlere destek.
  • Etkinliklerde, konuşmacı ve katılımcılara yardım.
  • Etkinliklerde, sınıfların düzenlenmesi ve hazırlanması.
  • Öğrencilerin eğitim turlarında eğitmenlere eşlik.
  • Farklı grupların bahçe turlarında eğitmenlere eşlik.

Bilim Gönüllüsünün İşleri

  • Herbaryum çalışmalarına katılım.
  • Bitkilerden kök, rizom, yaprak, tohum örnekleri toplama.
  • Eksik bitki örneklerinin herbaryuma alınması.
  • Presleri değiştirme.
  • Bitki örneklerini yapıştırma, barkodlama, fotoğraflama.
  • Bitki örneklerinin dijital ortama aktarımı.
  • Herbaryumdaki bitki örneklerinde böcek kontrolü.
  • Yararlı bitkilerle ilgili kaynak ve metin tarama.
  • Bitkilere kimlik etiketi yazma.
  • Bilgilendirme ve kavanoz etiketleri hazırlama.

Kütüphane ve İletişim Gönüllüsünün İşleri

  • Kütüphanenin düzen ve temizliğine yardımcı olmak.
  • Kitapları sınıflama sistemine göre düzenleme.
  • Kurallara uygun kitap kullanımı sağlama.
  • Yabancı dillerden çeviri yapmak.
  • Organizasyon ve etkinliklere destek olmak.
  • Fuar ve okullarda stant çalışması yapmak.
  • Fotoğraf çekimleri ve arşiv düzenleme.
  • Ofis işlerine katılım ve yardım.
Fatma Gülenç
NGBB Gönüllüler Sorumlusu
Fotoğraflar: NGBB Arşivi